Böbrekler
Kan basıncının düşmesine veya direkt sinirsel uyarılmaya yanıt olarak özel böbrek hücrelerinden "renin" hormonu salgılanır. Anjiyotensin 2 üretimini sağlayarak adrenal korteksi uyarır ve aldosteron salgılatır.
Renin, plazmada bulunan anjiyotensinonejini anjiyotensin 1'e dönüştürür. Bu madde akciğerlere taşındığında ACE (angiotension-converting enzyme) aracılığıyla anjiyotensin 2'ye dönüşür. Anjiyotensin 2 adrenal korteksin aldosteron salgısını tetikler.
GÖRSEL Renin-anjiyotensin-aldosteron sistem (RAAS)
Eritropoietin hormonu, "EPO", kemik iliğine etki eder. Kırmızı kan hücrelerinin (RBC) yani eritrositlerin üretimini tetikler.
Mide ve İnce Bağırsak
"Ghrelin" hormonu midede üretilir, hipotalamusa etki eder. Bu bölgeye açlık sinyalleri iletir, iştah artışını tetikler.
"Gastrin" hormonu mideye gıda girişiyle midede üretilir. Midedeki diğer hücreleri uyararak HCl salgısını artırır.
"Sekretin ve kolesistokinin" hormonları ince bağırsakta üretilir. Kolesistokinin safra kesesini uyarır, safra salımını tetikler. Sekretin pankreası uyararak pankreatik sıvının salınmasını tetikler.
GÖRSEL Sindirimde görev alan bazı hormonlar
Karaciğer
İnsülin-benzeri büyüme faktörü 1, "IGF-1", kemik dokuya ve yumuşak dokuya etki eder. Dokuların büyümesini destekler.
"Trombopoetin", kemik iliğine etki eder. Trombositlerin üretimini tetikler.
GÖRSEL Karaciğerde IGF-1 üretimi
"Hepsidin", ince bağırsağa etki eder. Demirin lümenden kan dolaşımına emilimini engeller, vücutta demir dengesini sağlar.
Kalp
Atriyal natriüretik peptid, "ANP", atriyumların aşırı esnemesine yanıt olarak üretilir, böbrek tübüllerine ve adrenal kortekse etki gösterir.
Böbrek tübüllerinde Na geri emilimini azaltır, renin salgısını engeller. Adrenal kortekste aldosteron salgısını inhibe eder, kan basıncı düşürür.
Adipoz Doku (Yağ)
"Leptin" hormonu hipotalamusta etki gösterir. Tokluk hissi uyandırarak iştahı azaltır. Leptin salgısı uzun dönemli kilo kontrolü için kritiktir.
Diğer iki hormon ise "adiponektin ve resistindir". Yağ, kas ve karaciğer hücrelerine etki ederler. Resistin antagonistik etki ile insülin direncini artırır, adiponektin ise insülin hassasiyetini artırır.
GÖRSEL İki kadının adipoz doku farkı
Kemik Doku
Kemik hücreleri olan osteoblastlardan "osteokalsin ve lipokalin 2" hormonu salgılanır. Bu hormonlar pankreasa ve adipoz dokuya etki eder, çeşitli olayları tetikler.
Pankreasın beta hücrelerinin bölünmesini sağlayarak vücudun insülin üretim kapasitesini geliştirirler. Yağların adipoz dokuda depolanmasını kısıtlarlar, adiponektin salgısını artırıp insülin hassasiyeti geliştirirler.
Deri
Güneş ışığının deriye doğrudan vurmasıyla kolesterol yapılı bir öncül maddeden "kolekalsiferol" yani provitamin D3 üretilir.
Provitamin D3 kan dolaşımıyla ilk olarak karaciğere ve sonrasında böbrek hücrelerine uğrayarak son aktif formunu alır, "kalsitriol".
GÖRSEL D3 vitamini sentezi
D3 vitamini ya da kalsitriol intestinal hücrelerde etki gösterir. Kalsiyumun aktif taşınmasını tetikler, emilimini artırır.
İçeride üretilip dolaşıma salınmasına rağmen diyetle alımı modern şartlardan ötürü zorunlu gibidir. Bu sebeple vitamin olarak ifade edilir ancak hormonal etkileri bulunur.
Sonuç olarak,
Konuya ilişkin bilginizi tamamlamak ve kendinize seviye atlatmak için önceki ve sonraki yazılara göz atmayı ihmal etmeyin. Linklere aşağıdan ulaşabilirsiniz.
SSPS - level up yourself
Bu ve sitemizde yer alan diğer yazılar SSPS spor ve sağlık bilimleri kütüphanesi kaynakları kullanılarak hazırlanmıştır.