Özelleşmiş yapılardan kan dolaşımına salınan kimyasal mesajcılara "hormon" denir. Hormonlar spesifik bir biyolojik düzenlemeyi vücudun belli bir bölümünde kontrol etmek için salgılanırlar.
Hormonların salgılandığı yapılara "endokrin dokular" denir. Endokrin dokular yapılarında bulunan özelleşmiş hücreler sayesinde hormonlarını üretir ve salar. Endokrin bezleri görselde inceleyebilirsiniz.
GÖRSEL Ana endokrin bezlerin konumu
Endokrin bezler yerine sinir uçlarından dolaşıma salınan hormonlar "nörohormon" olarak adlandırılır. Salgılandığı doku fark etmeksizin hormon veya nörohormon kan dolaşımında taşınır ve hedef dokuya ulaşır. Temelde 3 farklı hormon türü bulunur: steroidler, monoaminler ve peptidler.
"Steroid hormonlar" kolesterol molekülünden elde edilir. Gonadlarda (östrojen, testosteron) ve adrenal kortekste (kortizol, aldosteron) üretilirler. Suda çözünme özellikleri zayıftır, lipofilik yapıya sahipler.
GÖRSEL Steroid hormon yapısı
"Monoamin hormonlar", yapılarında bir amino grubu barındırır. Dopamin, epinefrin, norepinefrin, melatonin ve tiroid hormonları monoamin yapılıdır. Dopamin ve melatonin bazı beyin bölümlerinde nörotransmitter görevi de görür.
"Dopmanin, epinefrin ve norepinefrin katekolaminler olarak adlandırılır."
GÖRSEL Monoamin hormon yapısı
"Peptid hormonlar" 3-200 amino asitten oluşur. Oksitosin ve antidiüretik hormon (ADH) 9 amino asitten meydana gelen oligopeptid hormonlardır. Büyük polipeptid zincirine sahip hormonlardan birisi insülindir.
GÖRSEL Peptid hormon yapısı
Hipotalamus hormonlarının çoğunluğu (dopamin hariç) polipeptid yapılıdır. Ön hipofiz hormonları da çoğunlukla polipeptid yapılıyken bazı glikoprotein yapılı olanlar da vardır. Glikoproteinler 2 farklı polipeptid zincirinden (alfa hep aynı, beta farklılık verir) oluşur, ve yapılarında bir karbonhidrat bağlıdır.
Sonuç olarak,
Konuya ilişkin bilginizi tamamlamak ve kendinize seviye atlatmak için önceki ve sonraki yazılara göz atmayı ihmal etmeyin. Linklere aşağıdan ulaşabilirsiniz.
SSPS - level up yourself
Bu ve sitemizde yer alan diğer yazılar SSPS spor ve sağlık bilimleri kütüphanesi kaynakları kullanılarak hazırlanmıştır.