İskelet sistemi; kemikler, kıkırdaklar ve ligamentlerden oluşur. Ligamentler kemikleri sıkıca birbirine bağlar. İskelet, bu sayede, vücuda dayanıklı ve esnek bir çerçeve sağlar.
Embriyonik dönemde kemiklerin büyük çoğunluğu kıkırdak yapıdadır. Zamanla bu yapılar kemik yapısına dönüşür (ossifikasyon). Kemiklerin buluştuğu bölgelerde yani eklemlerde ise kıkırdak korunur.
GÖRSEL Ossifikasyon (kemikleşme)
Kıkırdaklar, eklem hareketi esnasında sürtünmeyi azaltarak hareketi kolaylaştırır ve kemik hasarını önler. İskelet sistemi genellikle sadece hareket ve koruma işlevleriyle ilişkilendirilir ancak bunlarla sınırlı değildir. İskeletin işlevleri:
Yapısal destek. İskelet, vücudun ana çerçevesini oluşturarak organlara destek sağlar. Alt ekstremite kemikleri gövdeye destek verirken, birçok yumuşak dokuya bağlantı noktası sunar ve bu dokuların konumlarının sabit kalmasına yardımcı olur.
Koruma. Kafatasındaki kaynaşmış kemikler, beynimizi sert bir şekilde korur. Omurlar (vertebralar) omuriliği çevrelerken, göğüs kafesi (kaburgalar ve sternum), kalp ve akciğer gibi hayati organları koruma altına alır.
Hareket. Kasları kemiklere bağlayan yapı tendonlardır. Kaslar kasıldığında kemiklere çekme kuvveti uygulanır ve hareket sağlanır. Hareket sistemi, parçalardan biri eksik olursa işlev görmez.
GÖRSEL Kasların kemiği çekmesi
Mineral depolama ve denge. Kemik dokusu vücut ağırlığının yaklaşık %18'ini oluşturur. Kalsiyum ve fosfor gibi mineraller açısından zengindir. Bu mineraller temelde kemik dayanıklılığını sağlar ancak gerektiğinde dokulara destek olması için dolaşıma bırakılır.
Enerji depolama. Uzun kemiklerin iç boşluklarında sarı kemik iliği bulunur. Buradaki adipoz hücreler triaçilgliserol (TAG) yani yağ depolar. Bu yağ, vücut için önemli bir enerji kaynağıdır.
Hormon sekresyonu. Kemik doku, enerji ve mineral dengesini etkileyen ve stres yanıtında görevli olan hormonlar üretir ve kan dolaşımına bırakır.
Kemik Dokunun Temel Özellikleri
Kemik doku, bağ doku matriksinin sertleşmesiyle meydana gelir. Bu sertleşme sürecine kalsifikasyon veya mineralizasyon denir. Kalsifikasyon olayında kalsiyum fosfat ve kalsiyum hidroksit mineral tuzları birleşerek hidroksiapatit kristallerini oluşturur.
GÖRSEL Kristalize mineraller ve kemik hücresi
Hidroksiapatit kristalleri oluştuktan sonra bile diğer mineral tuzları (kalsiyum karbonat) ve iyonlar ile (magnezyum, potasyum, florür) birleşmeye devam edebilir. Matriks içinde biriken ve depolanan bu yapılar kristalize olur ve doku iyice sertleşir.
Kemik, birkaç farklı dokudan oluşan bir organdır. Yapısında; kıkırdak, adipoz doku, epitel doku, yoğun bağ doku, kan ve sinir dokusu bulunur. Kemiklerin yapısı ve işlevleriyle ilgilenen bilim dalı ise osteolojidir.
Sonuç olarak,
Konuya ilişkin bilginizi tamamlamak ve kendinize seviye atlatmak için önceki ve sonraki yazılara göz atmayı ihmal etmeyin. Linklere aşağıdan ulaşabilirsiniz.
SSPS - level up yourself
Bu ve sitemizde yer alan diğer yazılar SSPS spor ve sağlık bilimleri kütüphanesi kaynakları kullanılarak hazırlanmıştır.