Gıdayı ağzımızda iyice çiğneyip tükürükle yumuşattıktan sonra yutarız. Bu durumda lokmanın geçtiği ilk yer yutaktır. Yutaktan geçtikten sonra ise yemek borusuna yani özofagusa ulaşır.
Özofagus yaklaşık olarak 25 cm uzunluğa ve 2 cm çapa sahiptir. Tüketilen gıdanın özofagusa girebilmesi için yani yutulabilmesi için üst özofageal sfinkterin gevşemesi gerekir. Sfinkterler kan damarlarında olduğu gibi bu sistemde de akışın/geçişin kontrolünden sorumlu yapılardır.
GÖRSEL Sindirim organları ve özofagusun boyu
Gıda yutulmak istendiğinde üst özofageal sfinkter gevşer, ve gıda oral kaviteden özofagusa geçiş yapar. Gıda özofagusa geçiş yaparken epiglottis adlı yapıyı aşağı doğru iter.
Epiglottisin aşağı hareketi gıdanın trakeaya yani soluk borusuna kaçmasını önler. Trakea ve özofagusun başlangıç noktaları birbirine çok yakın olduğundan epiglottisin bu kapak benzeri fonksiyonu kritiktir. Gıda özofagusa geçiş yaptığında epiglottis trakeanın girişinden çekilir ve nefes alma normale döner.
GÖRSEL Yutma, epiglottis ve üst sfinkter
Özofagusa giriş yapan gıda peristaltik kasılmalarla mideye kadar itilir. Yer çekimi bu itiş hareketini destekler niteliktedir. Normal şartlarda, yutulan gıda 10 saniyeden daha kısa bir sürede mideye ulaşır.
Tek bir peristaltik kasılma gıdayı mideye iletmek için yeterlidir. Gıdanın özofagusta yüksek oranda yavaşlaması veya takılması ikinci bir peristaltik kasılmayı başlatır ve mideye ulaşması sağlanır.
GÖRSEL Gastroözofageal sfinkter gevşemesi
Özofagusun distal ucunda mide ile yaptığı bağlantıdan hemen önce bir sfinkter daha bulunur: gastroözofageal sfinkter. Yutma eylemi gerçekleştiğinde bu yapı gevşer. Gıdanın mideye aktarılması için bu gevşeme şarttır.
Bu sfinkterdeki basınç mide içi basınçtan daha yüksektir. Bu sayede sfinkter sürekli olarak kapalı kalır. Normal şartlarda sürekli olarak kapalı kalması kritik önem taşır. Çünkü mide içeriğinin özofagusa geçişini bu yapı engeller.
GÖRSEL Gastroözofageal sfinkterin önemi
Sonuç olarak,
Konuya ilişkin bilginizi tamamlamak ve kendinize seviye atlatmak için önceki ve sonraki yazılara göz atmayı ihmal etmeyin. Linklere aşağıdan ulaşabilirsiniz.
SSPS - level up yourself
Bu ve sitemizde yer alan diğer yazılar SSPS spor ve sağlık bilimleri kütüphanesi kaynakları kullanılarak hazırlanmıştır.