Kalbinizi gösterin diye sorulduğunda elinizi göğsünüzün sol tarafına koyarsınız değil mi? Herkesin yaptığı bu yanlışı bu yazıda düzeltiyoruz. Kalbin konumu ve yapısına ilişkin yazımızı okumaya devam edin.
Kalp torasik kavitenin içinde, sternum ve vertebralar arasında kalır. Alt ucu diyaframa yaslı haldedir. Ortalama 250-350 gram ağırlığa, 12-14 santimetre uzunluğa ve 9 santimetre genişliğe sahiptir. Dakikada ortalama 70-80 kez atar, bu değer bir günde 100.000’den fazla atım yaptığını ifade eder.
GÖRSEL - Kalbin kaburgalara göre konumu
GÖRSEL - Kalbin akciğerlere göre konumu
Görsele bakarsanız kalbin göğsün ortasında yer aldığını görürsünüz. Ancak yapısal anlamda simetrik değildir, kanın dolumu ve atımı anında kalbin sol alt kısmı göğüs duvarına temas ettiği için “kalp sol tarafta” algısı yaygındır.
Kalbin içerisinde 4 adet odacık bulunur. Üst kısımdaki odacıklara sol ve sağ atriyum, alt kısımdaki odacıklara ise sol ve sağ ventrikül denir. Bahsettiğimiz bu odacıkların hepsi birbirinden ayrıdır o sebeple de ayrı isimlendirilir.
Kalbin sağı ve solu birbirinden septum isimli yapı ile ayrılmıştır. Bu sebeple sağlıklı bir bireyde sağ odacıklarda bulunan kandan sol odacıklara doğru (veya tam tersi yönde) bir akış meydana gelemez. Kanın ventrikül ve atriyum arasındaki akış düzeni ise kapakçıklar aracılığıyla sağlanır.
GÖRSEL - Odacıklar, kapakçıklar ve septum
Vücuttan toplanan kan süperior ve inferior vena cava’dan sağ atriyuma ulaşır. Buradan aşağıya doğru sağ ventriküle iner. Sağ ventrikülden pompalanan kan CO2/O2 takası için pulmoner dolaşıma gönderilir. Akciğerlerin kalbe yakın olmasından ötürü pulmoner dolaşıma gönderilen kanın çok kuvvetli bir itişe ihtiyacı yoktur, sağ ventrikül miyokardiyumu da bu duruma uygun yapıdadır.
Akciğerlerden dönen kan sol atriyuma gelir. Devamında sol ventrikül içerisine gelen bu kan O2 bakımından oldukça zengindir. Sol ventrikül kanı sistemik dolaşıma yollayacağı için kuvvetli bir itiş gücü yaratmalıdır. Buna uygun olarak, sol ventrikül, çok kaslıdır ve kuvvetli bir kasılmayla kanı tüm vücuda pompalar.
"Atriyumdan ventriküllere geçen kan atriyoventriküler (AV) kapakçıklardan, ventriküllerden dolaşımlara geçen kan semilunar (SL) kapakçıklardan geçer."
GÖRSEL - Ventriküllerin miyokard farkı
Kalbin en dışında onu dış çevreden koruyan ve aşırı gerilmesini önleyen çok katmanlı bir yapı bulunur, bu yapının ismi perikardiyum. Perkardiyumun en iç katmanını epikardiyum oluşturur. Kalp duvarı ise 3 katlı bir yapıdır. Bu duvarı oluşturan yapılar dıştan içe doğru sırasıyla epikardiyum, miyokardiyum ve endokardiyumdur.
"Kalp duvarının en dış katmanı olan epikardiyum, aynı zamanda perikardiyumun en iç katmanıdır."
GÖRSEL - Kalp duvarı
Epikardiyum kalbin genişleyip daralması esnasında sürtünmeyi azaltarak onu koruyan bağ ve adipoz dokulu yapıdır. Miyokardiyum, kardiyak kas dokusudur ve kalp duvarının %95’lik kısmını oluşturur. Endokardiyum ise kolajen ve elastik liflerden oluşur, odacık ve kapakçıkların yüzeyini kapsar, kanın akışını kolaylaştırırken yüzeyleri korur.
Sonuç olarak, kalp torasik kavitede ortada bulunur ancak sol ventrikülün kuvvetli vuruşundan ötürü soldaymış gibi algılanır. 250-350 gram ağırlığı bulunur, bi günde 100.000'den fazla atış yapar. İçerisinde atyiumlar ve ventriküller bulunur. Ventriküller dolaşıma kan pompalayan odacıklardır. Dolaşan kanın odacıklar arasındaki geçişi septum ve kapakçıklar sayesinde kontrol edilir. Kalp duvarı 3 katmanlıdır. Endokardiyum en içte bulunur; kanın akışında sürtünmeyi azaltırken yüzeyi ve kapakçıkları korur. Miyokardiyum kalp duvarının %95'lik kısmını kapsar ve pompalamaya kuvveti veren kardiyak kas liflerinden oluşur. Epikardiyum ise kalbin aşırı gerilmesini önler, kalp duvarının en dış, perikardiyumun en iç katmanını oluşturur.
Konuya ilişkin bilginizi tamamlamak ve kendinize seviye atlatmak için önceki ve sonraki yazılara göz atmayı ihmal etmeyin. Linklere aşağıdan ulaşabilirsiniz.
SSPS - level up yourself
Bu ve sitemizde yer alan diğer yazılar SSPS spor ve sağlık bilimleri kütüphanesi kaynakları kullanılarak hazırlanmıştır.
Solunum Sistemi
Kardiyovasküler Sistem
